Sprawa Kancelarii przed Naczelnym Sądem Administracyjnym – ustanowienie użytkowania wieczystego na rzecz osoby trzeciej nie przesądza o tym, że decyzja nacjonalizacyjna wywołała nieodwracalne skutki prawne

Naczelny Sąd Administracyjny przyznał rację stanowisku Kancelarii, zgodnie z którym sprzedaż lub oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste nie musi przesądzać o tym, że decyzja nacjonalizacyjna, mocą której odebrano pierwotnemu właścicielowi nieruchomość wywoła nieodwracalne skutki prawne.

Kancelaria Adwokacka adwokat Arleny Matuszewskiej – Pukańskiej wniosła o stwierdzenie nieważności decyzji Ministra Przemysłu Lekkiego z 1949 roku, mocą której nastąpiła nacjonalizacja majątku klienta Kancelarii, w tym, jego nieruchomości. Natomiast zdaniem uczestnika postępowania, nie było możliwe wydanie decyzji odpowiadającej żądaniu Kancelarii, ponieważ nieruchomości te zostały już w części oddane w użytkowanie wieczyste.

Naczelny Sąd Administracyjny, podobnie jak wcześniej Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, podzielił pogląd Kancelarii, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste w drodze umowy cywilnoprawnej nie stanowi nieodwracalnego skutku prawnego, wywołanego weryfikowaną decyzją.

Wygrana w niniejszej sprawie oznacza, że w razie kwestionowania decyzji nacjonalizacyjnej w postępowaniu o stwierdzenie jej nieważności i ustalenia, że decyzja dotknięta jest wadą nieważności, problem oceny, czy decyzja ta wywołała nieodwracalne skutki prawne, sprowadza się przede wszystkim do oceny tego skutku (por. uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 marca 2000 r., OPS 14/99, Wokanda 2000/7/35). Z powyższych względów należy przyjąć, że samo ustanowienie na rzecz osoby trzeciej użytkowania wieczystego na podstawie decyzji administracyjnej w tym przedmiocie nie powoduje nieodwracalności skutków prawnych w rozumieniu art. 156 par. 2 k.p.a., bowiem skutki prawne decyzji administracyjnej są dopiero wówczas nieodwracalne, gdy nie ma możności uruchomienia drogi postępowania administracyjnego w celu ich odwrócenia (por. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 1992 r., III AZP 4/92).